🐝 Buzzzz! Wat zoemt daar?

Fascinerende feiten over bijen

🐝 Weetjes over bijen

Bijen zijn misschien klein, maar hun samenleving is complex, efficiënt en indrukwekkend. Wie zich verdiept in het leven binnen een bijenkast ontdekt een wereld vol specialisaties, samenwerking en slimme overlevingstechnieken. Een selectie van opmerkelijke weetjes:

🔥 Warmte op maat: 35°C voor het broed

In het hart van de bijenkast ligt het broednest: de plek waar eitjes zich ontwikkelen tot larven 🐛 en uiteindelijk tot volwassen bijen. De temperatuur wordt daar nauwkeurig op 35°C gehouden — zelfs tijdens winterkou. Dat doen de werksters door met hun vliegspieren warmte op te wekken of juist te ventileren om af te koelen. Biologische klimaatbeheersing op topniveau.

🧽 Eerste taak: cellen poetsen

Pas uitgekomen werkbijen kunnen nog niet goed vliegen. Ze beginnen hun loopbaan daarom als poetsbij: ze reinigen de zeshoekige cellen, zodat die klaar zijn voor nieuw broed of voedselopslag. Een onmisbare taak in het strak georganiseerde bijenleven.

🕯️ Wasbouwers in actie

In hun jongvolwassen fase produceren werksters was vanuit klieren op hun buik. Die kleine wasplaatjes gebruiken ze om samen raat te bouwen: de bekende zeshoekige structuren waarin honing, stuifmeel en broed worden opgeslagen. Efficiënt én esthetisch.

🌿 Propolis: natuurlijke kit

Sommige werkbijen specialiseren zich in het verzamelen van boomhars. In de kast wordt die gemengd met was en speeksel tot propolis: een antibacteriële stof waarmee kieren worden gedicht en het binnenmilieu wordt beschermd. Propolis werkt als een soort natuurlijk afdichtmiddel én desinfectiemiddel.

🍯 Honing: meer dan ingedikte nectar

Bij het maken van honing voegen bijen enzymen toe aan nectar. Vervolgens wordt het vochtgehalte verlaagd door verdamping via vleugelslag. Het resultaat: een geconserveerde, energierijke voedingsbron die maandenlang houdbaar is.

👑 Eén vlucht, duizenden nakomelingen

De koningin vliegt slechts één keer uit voor haar bruidsvlucht ✈️. Tijdens die vlucht paart ze met meerdere darren en slaat het sperma op in haar lijf. Daarmee kan ze jarenlang eitjes leggen en zo een volledig volk opbouwen.

💃 De waggeldans als navigatiehulpmiddel

Wanneer een bij een rijke voedselbron heeft gevonden, voert ze een ‘waggeldans’ uit op de raat. Hiermee geeft ze richting en afstand door ten opzichte van de zon 🌞. De bijen begrijpen deze dans feilloos — een soort natuurlijke GPS in beweging.

🚫🔴 Rood blijft onzichtbaar

Bijen kunnen geen rood zien. Hun zicht is afgestemd op blauw, groen en vooral ultraviolet licht, waarmee ze patronen op bloemen kunnen waarnemen die voor mensen onzichtbaar zijn. Wat wij rood noemen, lijkt voor bijen eerder donkergrijs of zwart.

🛫 Vliegen voor voedsel: 1,5 km of meer

Werkbijen vliegen met gemak 1 tot 1,5 kilometer voor een goede drachtbron 🌸. Daarbij kiezen ze de efficiëntste routes en wisselen ze informatie uit met hun zussen — een vorm van collectieve intelligentie.

🧠 Karakter in de kast

Bijen zijn geen identieke radertjes. Onderzoekers ontdekten dat werksters verschillende ‘persoonlijkheden’ hebben. Sommige zijn gedurfd en ondernemend, anderen afwachtend of spaarzaam. Ook darren — vaak onderschat — spelen een rol in het stimuleren van activiteit binnen het volk.

🌪️ Zwermen: natuurlijke uitbreiding

Als een bijenvolk te groot wordt of de kast te vol raakt, zet de zwermdrift in. Een deel van de bijen vertrekt met de oude koningin op zoek naar een nieuwe nestplek, terwijl in de oorspronkelijke kast een nieuwe koningin opgroeit. Zo verspreidt het bijenvolk zich op natuurlijke wijze.

💰 Geen vetpot voor de imker

In Nederland is bijenhouden zelden commercieel rendabel. De hoeveelheid honing per kast is beperkt en staat niet in verhouding tot de tijdsinvestering en kosten. Toch zijn er duizenden hobby-imkers actief, vaak uit liefde voor bestuiving, biodiversiteit en het bijenvolk zelf.

Bijen zijn essentieel voor onze voedselvoorziening, maar vooral ook intrigerend als soort. Hoe meer je over ze weet, hoe groter het respect voor hun slimme en sociaal georganiseerde manier van leven. 🌍

📍 Meer leren of zelf eens een kast van binnen zien? Bezoek ons tijdens een open dag — veel imkers delen hun kennis graag, mét beschermpak en zonder risico.